DZIWNA HISTORIA POLSKICH ZŁÓŻ TYTANU

(  )

W latach 50. zaczęto dokładniej badać teren metodą sejsmiczną (czyli detonując niewielkie ładunki i sprawdzając, jak rozchodzą się w skorupie ziemskiej fale), a w latach 60. zabrano się za wiercenia. I już pierwsze z nich wyjaśniło, co się działo z kompasami. Zakłócały je potężne złoża rud żelaza znajdujące się pod ziemią. Wraz z żelazem odkryto jednak coś, co znacznie bardziej zainteresowało zarówno naukowców, jak i wojsko – rudy tytanu i wanadu.

Oba te metale są bardzo pożądane w zastosowaniach wojskowych i kosmicznych (a przecież lata 60. to czas najszybszego rozwoju lotów poza Ziemię). Wytrzymałe, lekkie, odporne na ogromne temperatury i działanie związków chemicznych. Nic więc dziwnego, że badania na Suwalszczyźnie objęto tajemnicą wojskową.

Dekadę później, gdy precyzyjnie oznaczono położenie dwóch głównych złóż – „Udryń” i „Krzemianka” – postanowiono rozpocząć wydobycie surowca. To był koniec lat 70., złota epoka brania zagranicznych kredytów. Ekipa Gierka dogadała się z Republiką Federalną Niemiec i pożyczyła 750 milionów marek. Niemcy mieli nadzieję na dostęp do niezwykle cennego pierwiastka
(  )

W Suwałkach powstało osiedle dla 30 tysięcy osób, uruchomiono kopalnię, która miała stać się zaczątkiem kombinatu wydobywczego. Liczono, że w krótkim czasie miasto zwiększy 4-krotnie liczbę mieszkańców. Oczywiście nie liczono się z takim drobiazgiem, jak zniszczenie sporej części przyrody – wybrana metoda wydobywcza polegać miała na wypłukiwaniu złóż wodą. Powstający przy tym szlam zniszczyłby ogromne obszary, a lasy Suwalskiego Parku Krajobrazowego pocięte zostałyby drogami, liniami wysokiego napięcia i rurociągami. Dodatkowo zaburzona zostałaby równowaga wodna, bo planowano utworzenie ogromnego zbiornika, do którego odprowadzać miano wodę z kopalni.

________________________________________

(  )
 

W 2008 ceny helu-3 wzrosły kilkunastokrotnie. Zapotrzebowanie na hel-3 znacznie przewyższa światowy potencjał produkcyjny, więc jego ceny dalej rosną (gram złota kosztuje 150 zł, gram helu-3 — ok. 70 tys. zł). Kiedy w 2010 Rosja wprowadziła swoje embargo na eksport sytuacja jeszcze bardziej się skomplikowała. W 2012 ukazała się książka „Future of helium as a natural resource" (William J. Nuttall, Richard H. Clarke, Bartek A. Glowacki) postulująca powołanie Międzynarodowej Agencji Helu, która zajmie się uregulowaniem rynku tego cennego i kończącego się surowca, który dziś jest w dużej mierze marnotrawiony.

Tymczasem prawdziwy boom na hel-3 jest dopiero przed nami. Uważany jest on bowiem za surowiec przyszłości, w oparciu o który można stworzyć przyszłą energetykę jądrową całkowicie ekologiczną, bez odpadów radioaktywnych. Koncepcja ta wyszła poza stadium gdybania i od kilku lat jest już w stadium realizacji, zaś projekt tej energetyki — budowa fuzyjnego reaktora termojądrowego ITER ma zostać ukończona w 2019. Jest to projekt w pełni międzynarodowy o skali, która ustępuje jedynie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Obecnie jedynie pięć krajów na Ziemi produkuje hel: USA, Algieria, Rosja, Polska i Katar. Jedyna w UE fabryka produkująca hel znajduje się w polskim Odolanowie. Tamtejszy oddział PGNiG, znany jako Krio, zbudowany jeszcze za Gierka, to jedna z sześciu firm na świecie, która produkuje hel. Polski hel w większości skupują Niemcy. By rozwiązać globalny problem z kończącym się helem planuje się jego import z samego Księżyca. Odolanów prowadzi badania w zakresie pozyskiwania izotopu hel-3 z helu-4.

W tym roku pojawiły się doniesienia, że Polska dysponuje złożami nie tylko helu-4, ale i niezwykle rzadkiego helu-3: w Przesmyku Suwalskim oraz w Sudeckim Uskoku Brzeżnym. Tę pierwszą lokalizację wskazuje Jerzy Ząbkiewicz, suwalski ekspert od górnictwa, który od wielu już lat walczy o reaktywację zarzuconego gierkowskiego projektu eksploatacji suwalskich surowców polimetalicznych.
(  )

Próba budowy tytanowej Polski

Dwukrotnie podejmowano w Polsce konkretne próby eksploatacji tytanu i za każdym razem kończyły się one tragicznie.

Pierwszy raz próbę taką podjęła ekipa Gierka, której nie można odmówić wizjonerstwa gospodarczego, bez względu na całą późniejszą propagandę antygierkowską. W 1977 to Gierek uruchomił jedyną w Europie wytwórnię helu, która do dziś jest unikatem w skali świata. Wkrótce potem podjęto zamysł uruchomienia suwalskich złóż tytanu i wanadu — w oparciu o kredyty niemieckie. W 1979 w konsorcjum banków zachodnioniemieckich zaciągnięto pożyczkę 750 mln marek, które miały być przeznaczone na kopalnię suwalską. Spłata pożyczki oprocentowanej w wysokości 7,5% miała zostać dokonana w okresie 1984-1989 — pod warunkiem, że wydobyty wanad będzie sprzedawany do Niemiec. W 1980 powstało przedsiębiorstwo Kopalnia i Zakład Wzbogacania Rud Polimetalicznych „Krzemianka" w budowie. W Suwałkach zbudowano pierwsze bloki mieszkalne dla górników ze Śląska, w Potaszni powstała specjalna bocznica kolejowa.

Kilka miesięcy później rząd Gierka został obalony i internowany przez juntę wojskową inspirowaną z Kremla. Od tego czasu na straży suwalskich złóż stoją zielone ludziki, tzw. ekologowie, którzy gotowi są do bezpardonowej wojny hybrydowej z każdym projektem uruchomienia złóż polimetalicznych. Podnoszą oni wprawdzie dobrostan Suwalskiego Parku Krajobrazowego, tyle że obecnie istnieją technologie wydobywcze przyjazne przyrodzie, stosowane m.in. w Kirkuny w Szwecji czy w kopalniach fińskich. Tym bardziej, że suwalskie złoża leżą dość głęboko w bardzo wytrzymałym górotworze składającym się ze skał krystalicznych, wolnych od zagrożeń gazowych. Zielone ludziki nie chcą jednak słyszeć o żadnych technologiach. Tytan ma nie być w Polsce wydobywany!

W 2014 sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen zarzucił rosyjskim agentom tajną współpracę z zachodnimi organizacjami ekologicznymi, poprzez które Rosja dokonuje „wyrafinowanej operacji informacyjnej i dezinformacyjnej", wymierzonej w walkę z wydobyciem gazu łupkowego. Jeśli Rosja używa organizacji ekologicznych działających na Zachodzie do wojen energetycznych, to można się domyślić, że celem analogicznej wojny hybrydowej mogą także być polskie złoża tytanu.

Druga próba eksploatacji tytanu została podjęta w 2011. W lutym tego roku należąca do związanego z prawicą Jana Łuczaka firma Dolnośląskie Surowce Skalne, ogłosiła, że otrzymała raport z badań mineralogicznych dotyczący eksploatowanego przez nią złoża Pilawa Górna, który odkrył dzierżoniowskie złoża tytanu i innych metali rzadkich. Łuczak postanowił zostać potentatem tytanowym. Kilka miesięcy później udało mu się kupić mongolską spółkę, która posiadała koncesję do złóż metali rzadkich w Mongolii. „To dopiero fascynujące, złoża, które chcą blokować Chińczycy, którymi interesują się Rosjanie dostaje Jan Łuczak z Dolnego Śląska". Przeciwko projektom Łuczaka nie dało się uruchomić zielonych ludzików, gdyż ani złoża pilawskie ani mongolskie nie były objęte żadnymi parkami. Kilka miesięcy później ogłoszono, że Łuczak nagle zmarł. Jego firmy zostały natomiast zlikwidowane — w cieniu licznych skandali, m.in. fatalna sprawa bankructwa Kieleckich Kopalń Surowców Mineralnych.

https://www.racjonalista.pl/kk.php/t,10016
_____________________________________________

PS
https://tinyurl.com/s222yha