Złapać spadającą gwiazdę…

1 maja 1960 roku, w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach, nad terenem ZSRR, został strącony samolot zwiadowczy USA, słynny U-2. Sprytne zagranie Chruszczowa, który początkowo zataił przed Amerykanami fakt, że pilot samolotu, Gary Powers, został złapany, a samolot w dużej części odzyskany, spowodowało kompromitację USA, które w oficjalnych komunikatach twierdziło, że to samolot pogodowy na skutek przejściowych problemów technicznych naruszył chwilowo przestrzeń powietrzną ZSRR. Cały incydent, doprowadził do zerwania rozmów pomiędzy mocarstwami na szczycie w Paryżu.

http://en.wikipedia.org

Gary Powers, który nie wykonał rozkazu zniszczenia samolotu, a ni nie skorzystał z trucizny, w którą był zaopatrzony, został po kilku latach wymieniony na Sowieckiego szpiega, Rudolfa Abla.

Bezpośrednim skutkiem incydentu U-2 było przyspieszenie prac nad projektem CORONA. Projekt ten zakładał fotografowanie obszaru ZSRR z orbity okołoziemskiej za pomocą bezzałogowych satelitów. Satelita miał być wyniesiony na orbitę za pomocą rakiety Thor, następnie, przez kilkanaście okrążeń Ziemi miał fotografować strategiczne obiekty wojskowe na terenie ZSRR. Następnie część rakiety Agena miała odrzucić satelitę, który po odpaleniu silników hamujących wszedłby w atmosferę Ziemi. Po wejściu w atmosferę, satelita otwierał spadochrony, żeby wyhamować prędkość opadania.

 http://www.nationalmuseum.af.mil

Powrót kapsuły ze zdjęciami na ziemię był najbardziej ryzykownym elementem całego przedsięwzięcia. Dla wywiadu USA informacje zdobyte przez satelitę były bezcenne, dlatego wodowanie powracającej kapsuły było niedopuszczalne, gdyż siła uderzenia mogłaby zniszczyć zdjęcia. Zdecydowano się na odzyskanie kapsuły za pomocą ryzykownego manewru przechwycenia kapsuły w locie.

Pierwsze, w pełni udane przechwycenie zostało przeprowadzone 19 sierpnia 1960r., nieco ponad 48 lat temu. Zadanie przechwycenia opadającego satelity Discoverer XIV zostało powierzone kpt. Haroldowi Mitchellowi, z 6593 testowemu szwadronowi z bazy na Hawajach, który pilotował specjalnie przystosowany samolot “C-119J Flying Boxcar”. Zadanie to nazwano “Złapać spadającą gwiazdę”.

W początkowej fazie lotu, rakieta zużyła zbyt dużo paliwa. Było ryzyko, że nie starczy go, żeby skierować kapsułę na oznaczone miejsce przechwycenia. Na szczęście o oznaczonym czasie,  Haroldowi Mitchell odebrał sygnał radiowy od opadającego w atmosferze Discoverer’a XIV. Za pierwszym podejściem, zamontowane pod samolotem 11-metrowe wysięgniki, z rozpiętymi między nimi nylonowymi linami i hakiem, minęły spadochron kapsuły o 15 centymetrów!! Gdy i drugie podejście się nie powiodło, sytuacja stawała się krytyczna. Było coraz mniej czasu na przechwycenie, kapsuła była już tylko 2 kilometry nad powierzchnią morza.

http://www.nationalmuseum.af.mil

Gdy Mitchell wykonywał swój ostatni nawrót, członek załogi jego samolotu wykrzyczał: “Teraz! Musisz ją teraz złapać!” Za trzecim razem udało się: Liny i czasza spadochronu zaczepiły się o hak i wkrótce załoga wciągnęła dyndającą kapsułę na pokład. Kapitan Mitchell został później odznaczony (”Distinguished Flying Cross”).

http://www.nationalmuseum.af.mil

Materiał zdjęciowy uzyskany przez Discovere’ra XIV był fascynujący. Zrobiono zdjęcia obszaru o powierzchni 1,650,000 mil kwadratowych - jedna czwarta powierzchni ZSRR! Prezydent Lyndon B. Johnson powiedział: “Wydaliśmy pomiędzy 35, a 40 miliardów dolarów na kosmos (projekty kosmiczne - portaprima)… Ale jeżeli nic innego nie uzyskalibysmy oprócz wiedzy, którą mamy ze zdjęć satelitarnych, i tak byłoby to dla nas warte dziesięciokrotnie więcej. Ponieważ dzisiaj wiemy ile rakiet ma nasz wróg  i wiemy jak bardzo się myliliśmy. Robiliśmy rzeczy, których nie musieliśmy robić, żywiliśmy obawy, których nie musieliśmy żywić.”

na podstawie:
http://thetension.blogspot.com/
http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?fsID=548&page=2
http://www.af.mil/news/story.asp?id=123011338
http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,939194,00.html,
http://www.globalsecurity.org/space/systems/kh-1-return.htm
http://todayinspacehistory.wordpress.com/2007/08/19/august-19-1960-corona-discoverer-xiv-reconnaisance-camera-recovered/
http://en.wikipedia.org/wiki/Discoverer