Realizm socjalistyczny stał się ofertą „nie do odrzucenia”, programem „jedynie słusznym” na IV Zjeździe Literatów w Szczecinie, który odbył się w końcu stycznia 1949 roku.
Jego głównym hasłem była szeroko rozpropagowana akcja „upowszechniania kultury i sztuki”, która wedle jej inicjatorów miała oznaczać przyspieszenie kształtowania się nowego, socjalistycznego człowieka, (…) walkę z resztkami...