Islandia odbierze bankom władzę nad pieniądzem?

Islandia zastanawia się nad odebraniem bankom komercyjnym ich największego przywileju – możliwości kreacji pieniądza. Przygotowany przez ekspertów raport proponuje alternatywy dla współczesnego systemu finansowego.

Na ponad 100 stronach raportu przygotowanego na zlecenie premiera Islandii zawarto miażdżącą krytykę istniejącego współcześnie systemu kreacji pieniądza. Trudno się dziwić – ostatecznie Islandczycy jak mało kto zostali przeczołgani przez ostatni i wciąż trwający kryzys finansowy, u źródła którego leży właśnie m.in. „pusty pieniądz”.

- Od 1970 r. kryzysy bankowe wydarzyły się 147 razy w 114 krajach, co spowodowało poważne zahamowanie wzrostu i wzrost długów. Mimo tak częstych klęsk, system bankowy pozostał praktycznie nietknięty i homogeniczny w skali świata – zauważa we wstępie do raportu Frosti Sigurjonsson, polityk rządzącej Partii Postępowej.

Na wstępie autorzy raportu – przez pryzmat sytuacji w Islandii, jednak zarzuty mają naturę uniwersalną - przedstawiają wybrane bolączki współczesnego systemu finansowego. Oto one:

1. Bank centralny nie kontroluje podaży pieniądza – w dużej części robią to banki komercyjne tworzące pieniądz w momencie udzielania kredytu.
2. Akcje kredytowe banków komercyjnych przyczyniają się do pogłębiania cykli ekonomicznych  - w czasach dobrej koniunktury udzielają dużo kredytów, chcąc maksymalizować zyski, w recesji ograniczają dostęp do pieniądza.
3. Bankowa ekspansja podaży pieniądza prowadzi do inflacji i dewaluacji waluty.
4. Państwo wyzbywa się sporych przychodów, oddając kreację pieniądza bankom komercyjnym.
5. Państwo jest zobowiązane do gwarantowania depozytów.
6. Państwowe gwarancje zachęcają do udzielania ryzykownych kredytów.
7. Państwowe gwarancje stanowią nieuczciwą przewagę konkurencyjną, jaką banki mają nad innymi firmami finansowymi.
8. Bankowy fundusz gwarancyjny i tak jest nieskuteczny w przypadku upadku dużego banku, ostatecznie pomoc musi płynąć z kieszeni podatnika