Ksiądz Jerzy Popiełuszko

W piątek 19 października 1984 roku – ks. Jerzego Popiełuszko w kościele Świętych Polskich Braci Męczenników na Wyżynach o godzinie 18.00 odprawił swą ostatnią Mszę świętą

Sprawa ks. J. Popiełuszki jest jedną z wielu, które dotyczą zabójstwa osoby duchownej w okresie PRL-u. O 1945 roku do 1953 roku zamordowano 37 księży diecezjalnych, 54 zakonników i zakonnic, 260 zmarło w wyniku przeprowadzonych śledztw i pobytu w więzieniu. Pierwszym duchownym zamordowanym przez UB (w grudniu 1944 roku) był ks. Michał Pilipca z diecezji przemyskiej.

Na początku lat 90. działała Komisja Nadzwyczajna do Zbadania Działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, tzw. „komisja Jan Rokity”. Po przeprowadzonych analizach ustaliła 7 przypadków tajemniczego zamordowania księży po 12 XII 1981 roku (dotyczyły one księży: Jerzego Popiełuszki, Stefana Niedzielaka, Stanisława Suchowolca, Stanisława Palimąki, Antoniego Kija, Stanisława Kowalczyka i Sylwestra Zycha, który zginął w lipcu 1989 – jest to ostatni mord dokonany przez funkcjonariuszy bezpieczeństwa, o jakim dziś wiadomo).

Mimo wcześniejszych planów wyjazdu do Warszawy w eskorcie drugiego samochodu ks. Jerzy decyduje się jechać jednym autem, prowadzonym przez Waldemara Chrostowskiego, kierowcę księdza. Drugi samochód wyprowadza ich jedynie na drogę do Warszawy, a następnie wraca. W drodze do Torunia, nieopodal Górska samochód z księdzem został zatrzymany do milicyjnej kontroli. Funkcjonariusze wywabili kierowcę z samochodu pod pretekstem kontroli trzeźwości, a następnie obezwładnili. Księdza wyciągnęli z wozu i zamknęli w bagażniku pojazdu marki fiat 125p. Chrostowskiego posadzono w aucie pomiędzy oprawcami. Najprawdopodobniej jako jedyny świadek zdarzenia miał zostać zlikwidowany. Oprawcy ruszyli dalej w kierunku Torunia, jednak w Przysieku Chrostowski zdołał otworzyć drzwi i wyskoczyć z pędzącego auta. Mimo licznych obrażeń po upadku, zachował trzeźwość umysłu i starał się jak najszybciej powiadomić o porwaniu. Z Przysieka próbował telefonować ok. godz. 2200, ale okazało się, że telefon w gmachu obecnego oddziału Kujawsko-Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego łączy się tylko z MO i Pogotowiem Ratunkowym. Wezwał więc karetkę, którą dotarł do Torunia, tam zaś powiadomił o zajściu proboszcza parafii Najświętszej Marii Panny. Proboszcz – ks. Józef Nowakowski nagłośnił sprawę tak, że od godz. 2315 było ona publicznie jawna. Proboszcz zgłosił też porwanie ks. Jerzego dyżurnemu Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Toruniu. Od tego momentu władze musiały symulować postępowanie poszukiwawcze. Rozpoczęto tę operację o 2440.

Przed miastem ksiądz odzyskał przytomność i próbował wydostać się z bagażnika. Sprawcy zatrzymali się przy hotelu Kosmos. Podczas postoju zmieniano tablice rejestracyjne, a ks. Popiełuszko, który uwolnił się z knebla i więzów, podjął próbę ucieczki. Został szybko dogoniony przez Grzegorza Piotrowskiego, który skatował go pałką i pięściami. Nieprzytomny ksiądz ponownie został skrępowany i wrzucony do bagażnika. Podczas dalszej drogi funkcjonariusze zatrzymywali się jeszcze dwukrotnie, by katować księdza. Był bity pałką po głowie. Podczas trzeciego postoju przywiązano mu do nóg worek z kamieniami, który ważył ponad 10 kg. Spętano ks. Jerzego jednym sznurem za nogi i szyję w taki sposób, że prostując nogi zaciskał pętlę. Podczas dalszej jazdy sprawcy postanowili pozbyć się księdza na Zalewie Włocławskim, przed wjazdem na tamę zatrzymała ich milicja, która przepuściła ich po okazaniu specjalnych przepustek. Po dojechaniu do połowy długości tamy zatrzymali samochód i wrzucili księdza do wody. Z protokołu akcji z 30 X 1984 roku wynikało, iż zwłoki księdza „leżały na dnie rzeki Wisły na głębokości 3 metrów pośrodku czwartego i piątego filara betonowego”.