[książka] G.K. Chesterton "Dla sprawy"

Bloger powinien zajmować się raczej krytyczną oceną rzeczywistości, niż pisać laurki. Dlatego trudno mi napisać dłuższą recenzję zbioru Chestertonowskich polemik, który przyjmuję prawie bezkrytycznie. Napiszę więc o tym, co uderza najmocniej. Pisarz polemizuje z tekstami autorów, których nazwiska właściwie nic mi i zapewne większości czytelników dziś nie mówią, choć na pewno w swoim czasie uchodziły za równie mocne pióra i umysły. Ba, sam Chesterton traktuje ich przecież z szacunkiem, czasem nawet z sympatią, choć ta często przeradza się w pobłażliwość. W tym jednym może zresztą drażnić. Czasem jednak, nie zmieniając dobrotliwego tonu, potrafi uderzyć tak celnie, że czuję się, jakbym znów czytał którąś z gawęd Józefa Szwejka, którego przygody nie tak dawno sobie odświeżyłem.

Polemiści wiec zapomniani, lub po prostu w Polsce AD 2013 nieznani, a jednak teksty mogłyby powstać w tym roku, a nie ponad 80 lat temu. „The Thing”, jak w oryginale zatytułowany był wybór artykułów, ukazało się w 1929 roku, a wszelkie argumenty i głosy krytyki, czy to wobec religii, czy też instytucji rodziny właściwie brzmią ciągle tak samo. Polemiki z tekstami angielskich modernistów czy protestantów, mogłyby być równie dobrze odpowiedziami na artykuły dzisiejszych publicystów, czy to „Newsweeka”, czy to „Gazety Wyborczej”, czy jakiegoś niszowego kwartalnika wojujących antyklerykałów. Niewiele się bowiem w ich argumentacji zmieniło. Tym bardziej nie mogły zmienić się kontrargumenty. Te bowiem, w odróżnieniu od chwilowych mód, są bowiem trwałe.

Zbiór zamyka wspaniały tekst o Bożym Narodzeniu, który warto będzie przypomnieć sobie właśnie w okolicach Świąt, co postaram się wówczas uczynić. Czasem znajdziemy też teksty o pewnym potencjale satyrycznym – gdy Chesterton rozprawia się ze szczególnie absurdalnymi ideami czy pomysłami, lub też wyjątkowo rażącą niewiedzą przywoływanych autorów. Całość zaś pomaga przypomnieć sobie o sprawach oczywistych i tak podstawowych, że znikają nam z oczu. Napisać, ze warto, to trochę za mało. „Dla sprawy” po prostu trzeba przeczytać.

PS. Niestety kilka razy musiałem wytknąć Frondzie niechlujną korektę i redakcję wydanych książek. Tym razem na szczęście udało się uniknąć psujących radość czytania literówek. Warto też docenić, że tłumaczka – za co chwała – opatrzyła bowiem rzecz przypisami, w których przybliża nam osoby, do których tekstów odnosi się autor, lub które przywołuje w artykułach.