Wielkopolski zryw

Obrazek użytkownika kryska
Historia
Dzięki Powstaniu Wielkopolskiemu w Poznaniu i Wielkopolsce mówi i myśli się po polsku. Dzięki powstańczej Wielkopolsce Polska była i jest silniejsza. silniejsza. Przysięga wojsk powstańczych na Placu Wolności w Czarnkowie Powstanie wielkopolskie 1918-1919, wystąpienie zbrojne ludności Wielkopolski przeciwko władzom niemieckim, rozpoczęte 27 XII 1918 w Poznaniu jako reakcja na demonstracje niemieckie przeciwko przyjazdowi I.J. Paderewskiego. W grudniu 1918 do Poznania dotarła wiadomość o powrocie Ignacego Jana Paderewskiego do kraju z misją załagodzenia sporu pomiędzy Komitetem Narodowym Polskim Romana Dmowskiego a rządem Jędrzeja Moraczewskiego. Do Gdańska, dokąd Paderewski przypłynął 25 grudnia, udał się Wojciech Korfanty wraz z delegatami Naczelnej Rady Ludowej[1]. W drodze do Warszawy Paderewski przybył 26 grudnia do Poznania, czym wywołał ogromne poruszenie pośród miejscowych Polaków. W celu uniknięcia demonstracji politycznych, Urząd Spraw Zagranicznych Rzeszy postanowił zakazać przyjazdu pianiście. Nie udało się jednak przeszkodzić przyjazdowi pociągu wiozącego Paderewskiego do Poznania. Wręczenie mu nakazu opuszczenia miasta uniemożliwił niemieckim oficerom kordon Straży Ludowej. Czarnkowski most zajęty przez powstańców, stał się mostem granicznym. Celem powstania było uwolnienie Wielkopolski i Pomorza spod władzy niemieckiej. W powstaniu wzięły udział oddziały Straży Ludowej, Polskiej Organizacji Wojskowej zaboru pruskiego, Służby Straży i Bezpieczeństwa oraz ochotnicy. Do 15 I 1919 wojska powstańcze wyzwoliły prawie całą Wielkopolskę (z wyjątkiem północno-zachodnich i południowych obrzeży prowincji poznańskiej), tocząc ciężkie walki, m.in. pod Rawiczem i Lesznem. Wojskami powstańczymi kierowali major S. Taczak i generał J. Dowbór-Muśnicki. Major Stanisław Taczak, naczelny dowódca powstania wielkopolskiego. W dniu 27 grudnia 1918, w związku z wybuchem powstania wielkopolskiego przybył do Poznania, gdzie spotkał się z Wojciechem Korfantym, który po przedstawieniu sytuacji zaproponował mu w imieniu Komisariatu NRL, stanowisko tymczasowego naczelnego dowódcy powstania, z jednoczesną promocją na stopień majora. Pośrednikiem tego spotkania był ks. Teodor Taczak – brat Stanisława. Mjr Stanisław Taczak stanął na czele powstania, a jego największym zadaniem było zintegrowanie żywiołowo powstających oddziałów w jedną armię. Stworzył Sztab Generalny Armii Wielkopolskiej, oraz sformował dziewięć wielkopolskich Okręgów Wojskowych. W dniu 16 stycznia 1919 roku, z przyczyn personalnych (zbyt niski stopień) i politycznych (dopuszczał do organizacji rad żołnierskich), przekazał dowództwo gen. Józefowi Dowborowi-Muśnickiemu samemu obejmując stanowisko drugiego kwatermistrza Okręgu Generalnego, a następnie zastępcy szefa sztabu. Generał Józef Dowbór-Muśnicki. 16 II 1919 walki przerwano na skutek rozejmu między Niemcami a państwami Ententy w Trewirze. Wojsko powstańcze podporządkowało się dowództwu Wojska Polskiego w maju 1919. Formalne włączenie Wielkopolski do Polski nastąpiło po podpisaniu traktatu wersalskiego 28 VI 1919. Rozbrajanie armii niemieckiej w fortach poznańskich 27 grudnia 1918 - W godzinach popołudniowych w Poznaniu wybuchły walki. Jeden z pierwszych ataków nastąpił na Prezydium Policji. W czasie ataku zginął Franciszek Ratajczak. Śmierć Franciszka Ratajczaka. 28 grudnia 1918 - Dalsze sukcesy Polaków w trakcie walk o Poznań, opanowali oni między innymi cytadelę, redutę Grollmanna, arsenał przy Wielkich Gar-barach. Komisariat NRL mianował tymczasowym naczelnym dowódcą powstania kpt. Stanisława Taczaka. 29 grudnia 1918 - Walki w Poznaniu, natomiast na prowincji wyzwoliły się między innymi takie miejscowości jak Kórnik, Grodzisk, Kiecko, Witkowo, Wielichowo i szereg innych. 30 grudnia 1918 - Doniosły sukces polski w Poznaniu - zdobycie koszar 6 pułku grenadierów. Jednostka ta jeszcze tego samego dnia opuściła Poznań. 31 grudnia 1918 - Wyzwoliły się: Ostrów, Oborniki, Kościan, a w dniach poprzednich między innymi: Śrem, Wągrowiec, Wronki. Początek polskiej ofensywy z Gniezna pod dowództwem Pawła Cymsa w kierunku Kujaw. 1-5 stycznia 1919 - Oswobodzenie wielu miejscowości, między innymi: Jarocina, Nakła, Mogilna, Strzelna, Krotoszyna, Kruszwicy, Nowego Tomyśla, Czarnkowa, Miejskiej Górki, Jutrosina, Rawicza, Wolsztyna. 6 stycznia 1919 - Powstańcy zdobyli lotnisko na Ławicy. Tym samym akcja wyzwalania Poznania dobiegła końca. Wybuchły walki pod Czerskiem i Kościerzyną na Pomorzu (Prusach Zachodnich). Powstanie wykroczyło poza teren Wielkopolski. 7 stycznia 1919 - Niemcy zdobyli Chodzież, zajętą dzień wcześniej przez powstańców. 8 stycznia 1919 - Bitwa pod Chodzieżą, powstańcom udało się odbić miasto. Odzyskano również Czarnków chwilowo zdobyty przez Niemców. Zwycięstwo powstańców pod Slesinem i wyzwolenie Sierakowa. Gen. Józef Dowbor-Muśnicki został mianowany wodzem powstania. 9 stycznia 1919 - Powstańcy zostali zmuszeni do opuszczenia Nakła. 10 stycznia 1919 - Walki w południowej Wielkopolsce, w rejonie Leszna, pod Rydzyną i Kąkolewem, zdobycie przez powstańców Sarnowy. 11 stycznia 1919 - Bój o Szubin zakończył się zwycięstwem strony polskiej. Jego znaczenie było duże. 12 stycznia 1919 - Walki w rejonie Leszna, pod Lipnem. 13 stycznia 1919 - Powstańcy utracili Szamocin. 15 stycznia 1919 - Nieudana operacja powstańcza pod Szamocinem. 16 stycznia 1919 - Walki w rejonie Międzychodu. Gen. J. Dowbor-Muśnicki objął funkcję naczelnego wodza. 17 stycznia 1919 - Został ogłoszony pobór do wojska. Pod broń powołano roczniki 1897, 1898 i 1899. Ważny etap w przekształceniu ochotniczych sił powstańczych w regularną Armię Wielkopolską. Gen. J. Dowbor-Muśnicki zwrócił się z odezwą do żołnierzy: „(...) Do Was zwracam się oficerowie! Zapomnijcie o tej zmorze, która panowała w szeregach armii narodów - ciemięzców, w których nieludzkie obchodzenie się z żołnierzami i pogarda dla niego były systemem. Podobnie stosunki nie mogą mieć miejsca w szeregach Wojsk Polskich. Winniście być nie tylko dowódcami (...), ale też zawsze starszymi, kochającymi i troskliwymi braćmi żołnierzy (...)". 21 stycznia 1919 - NRL ustanowiła tekst roty przysięgi wojsk powstańczych: „W obliczu Boga Wszechmogącego w Trójcy Świętej Jedynego ślubuję, że Polsce, Ojczyźnie mojej i sprawie całego Narodu Polskiego zawsze i wszędzie służyć będę, że kraju Ojczystego i dobra narodowego do ostatniej kropli krwi bronić będę, że Komisarzowi Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu i dowódcom, i przełożonym swoim mianowanym przez tenże Komisariat, zawsze i wszędzie posłuszny będę, że w ogóle tak zachowywać się będę, jak przystoi na mężnego i prawego żołnierza-Polaka, że po zjednoczeniu Polski złożę przysięgę żołnierską, ustanowioną przez polską zwierzchność państwową". „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919. Wybór źródeł". Wybór i opracowanie Antoni Czubiński i Bogusław Polak, Poznań 1983, s, 207, 224. 22 stycznia 1919 - Wzmogły się walki na froncie północnym - Niemcy zajęli Potulice. Natomiast na południu powstańcy odnieśli sukces pod Robczyskiem koło Leszna. 23 stycznia 1919 - Skuteczna powstańcza obrona Miejskiej Górki. 25 stycznia 1919 - W wyniku śmiałej akcji siły powstańcze zajęły Kargowę i Babimost. 28 stycznia 1919 - Niemcy podjęli ofensywę na froncie północnym, w rejonie Bydgoszczy i Nakła. W dniach następnych ciężkie walki toczyły się pod Rynarzewem. Powstańcy utracili Szubin. 3 lutego 1919 - Rozwijająca się pomyślnie ofensywa niemiecka na północy za łamała się. Wróg został wyparty za Noteć. Powstańcy odbili Rynarzewo i odnieśli zwycięstwo pod Kcynią. W dniu następnym odzyskano Szubin. 4 lutego 1919 - Działania zaczepne na południu. Powstańcy dotarli do przed mieść Rawicza, jednak zostali odparci. Ciężkie walki na tym odcinku toczyły się również w następnych dniach. 7 lutego 1919 - Ciężkie walki o Kolno, które przechodziło z rąk do rąk. Komisariat NRL mianował 122 podoficerów Polaków z byłej armii pruskiej na stopień podporucznika. 9 lutego 1919 - Na zachodzie w rejonie Trzciela powstańcy odparli niemieckie natarcie. 10 lutego 1919 - Odparcie natarcia niemieckiego pod Rawiczem. 16 lutego 1919 - W Trewirze został przedłużony rozejm Niemiec z państwami Ententy. Obejmował on również front wielkopolski. Tym samym armia powstańcza została uznana za wojsko sprzymierzone. Fragmenty układu o przedłużeniu rozejmu - Trewir 16 lutego 1919 „(...) Niemcy powinni niezwłocznie zaprzestać wszelkich działań ofensywnych przeciwko Polakom w Poznańskiem i we wszystkich innych okręgach. W tym celu zabrania się wojskom niemieckim przekraczania następującej Unii: dawna granica Prus Wschodnich i Prus zachodnich z Rosją aż do Dąbrowy Biskupiej, następnie zaczynając od tego punktu linii na zachód od Dąbrowy Biskupiej, na zachód od Nowej Wsi Wielkiej, na południe od Brzozy, na północ od Szubina, na północ od Kcyni, na południe od Szamocina, na południe od Chodzieży, na północ od Czarnkowa, na zachód od Miał, na zachód od Międzychodu, na zachód od Zbaszynia, na zachód od Wolsztyna, na północ od Leszna, na północ od Rawicza, na południe od Krotoszyna, na zachód od Odolanowa, na zachód od Ostrzeszowa, na północ od Wieruszowa, a następnie aż do granicy śląskiej." 17 lutego 1919 - Mimo rozejmu pod Rynarzewem, nad Notecią i pod Nową Wsią Zbąską zacięte walki. 18 lutego 1919 - Powstańcy pod Rynarzewem zdobyli niemiecki pociąg pancerny. Do końca lutego - Starcia zbrojne pod Margoninem, Bydgoszczą, Chodzieżą, Nakłem, Kępnem, Krotoszynem, Ostrzeszowem. 9 marca 1919 - Kompania ochotnicza powstańców wyruszyła do Małopolski w celu walki z Ukraińcami. 24 kwietnia 1919 - Dalsza rozbudowa armii powstańczej. Komisariat NRL powołał pod broń roczniki 1891, 1892, 1893, 1894, 1901. 30 maja 1919 - Straż Ludowa została przekształcona w Obronę Krajową. 6 czerwca 1919 - Starcia w rejonie Bydgoszczy. 18 czerwca 1919 - Walki pod Rynarzewem. 28 czerwca 1919 - Niemcy podpisały traktat wersalski, w wyniku którego do Polski powróciła - z wyjątkiem skrawków prawie cała Wielkopolska. Czyn zbrojny Wielkopolan zakończył się sukcesem. Było to jedno z trzech, obok powstania wielkopolskiego 1806 roku i powstania sejneńskiego w 1919 roku, zwycięskich powstań w dziejach Polski. Przyjazd Jana Paderewskiego do Poznania w rocznicę wybuchu powstania, 27 grudnia 1919 r. Krzyż powstańczy.
Brak głosów

Komentarze

Dzięki za ten dobry tekst,chwała i cześć wszystkim Polskim bohaterom,którzy walczyli za Ojczyznę i przelewali za nią krew

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#317256

A powiedz dzisiaj młodym Wielkopolanom, aby chwycili za oręż i bronili Polski!
Oleją!!! Powiedzą: - "tam ojczyzna moja, gdzie są pieniądze. A gdzie są pieniądze? - A za Odrą". Koniec pieśni. To dotyczy prawie każdego regionu, nie tylko Wielkopolski. Jest to efekt odstąpienia platformersów od lekcji historii w szkołach sukcesywnie od lat.
Ale młodzi w obronie swoich kolegów - kibiców tej samej drużyny piłkarskiej nie odpuszczą i pójdą na "ustawkę". Ktoś bardzo długo nad tym pracował, aby tak było. Nawet wiem, kto. A Wy? To co z nimi zrobimy?

Materiał, który tu zaprezentowałaś... oby trafił do młodych. Bardzo wartościowy. Ale czy tu trafi? Daj Boże.

Pozdrawiam z 10, Satyr   
________________________ 
"I złe to czasy, gdy prawda i sprawiedliwość nabiera wody w usta".  
(ks.J.Popiełuszko)

Vote up!
0
Vote down!
0
#317288

Co zrobimy z młodymi ? Trzeba uczyć ich szacunku do siebie samych, do swojego narodu, do ojczyzny i historii.
Pozdrawiam

NIEPOPRAWNY INACZEJ

Vote up!
0
Vote down!
0

NIEPOPRAWNY INACZEJ

#317291

Ja nic innego nie robię od 1981 roku, kiedy to poczułem się na tyle silny, by posiadaną wiedzę przekazywać w zakresie wychowania patriotycznego.

Pozdrawiam, Satyr 
________________________ 
"I złe to czasy, gdy prawda i sprawiedliwość nabiera wody w usta".  
(ks.J.Popiełuszko)

Vote up!
0
Vote down!
0
#317297

niestety oni cenią tylko tu i teraz

pzdr

Vote up!
0
Vote down!
0
#317299

Na szczęście nie wszyscy. Trochę uogólniasz.
Ja widzę wokół siebie coraz więcej młodych, którzy związani są z tą ziemią, chcą żyć u siebie i tu kreować swój świat.
Pozdrawiam
NIEPOPRAWNY INACZEJ

Vote up!
0
Vote down!
0

NIEPOPRAWNY INACZEJ

#317308

to mowi samo za siebie

Sondaż uliczny EWYBORY.EU w Poznaniu - PO - 50,6%, PiS - 16,6%

Vote up!
0
Vote down!
0
#317398

Cześć, honor i wieczna chwała Powstańcom Wielkopolskim walczącym o wolną, niepodległą ojczyznę.

NIEPOPRAWNY INACZEJ

Vote up!
0
Vote down!
0

NIEPOPRAWNY INACZEJ

#317290

Jestem Poznaniakiem i cieszy mnie to jak kibole Kolejorza uczą co znaczy być Polakiem i jak kochać swój kraj,tych młodych fanów Kolejorza, bastion POlszewi w Poznaniu zaczyna pękać coraz mocniej

pozdrawiam

Vote up!
0
Vote down!
0
#317328