Stadność (z cyklu Słowo na sobotę)

Wiek obecny określa się wiekiem indywidualizmu: fałsz ten potrzebny jest rozmaitym demiurgom, by ukryć ich żądzę panowania. Tymczasem – jak od pradziejów – panuje stadność, wraz z jej najważniejszym atrybutem: autorytarną władzą. To ona wymyśla hasła-parawany, za którymi się kryje (np. „demokracja”).

Stadność, która u początków ludzkości była reakcją obronną okazała się „wynalazkiem” dla miernot: o ile silniejsze osobniki radziły sobie same, o tyle miernoty lgnęły do hordy, słusznie upatrując w niej swoich perspektyw życiowych. Co więcej – siłą owej stadności – eliminowały skutecznie jednostki wartościowe, najbardziej im zagrażające (i to nie bez złośliwej satysfakcji), przy czym ułatwiała im to także autoeliminacja poprzez odstąpienie od stada, gdyż warunkiem konstytutywnym stadności było i jest ślepe podporządkowanie aktualnemu przewodnikowi stada (bez względu na to, kim jest: le roi est mort, vive le roi). Tak powstawały rozmaitej intensywności satrapie – obecnie w formie złagodzonej jako np. kasty zawodowe czy partie polityczne (powie ktoś niedoświadczony życiowo: gangi – bo i faktycznie ich sposób funkcjonowania nosi ślady takich zbrodniczych hord).

Stadność przejawia się przecież jednak nie tylko w funkcjonowaniu wszelakich organizacji społecznych: jej przykłady widzimy np. w takich przejawach własnej „indywidualności” jak powielanie opinii, czy zainteresowań aktualnym „tematem debaty publicznej” – gdzie nie chodzi o oryginalne poglądy, a o przypodobanie się odbiorcom (co zapewnia bezpieczną popularność).

Czy stadność – mimo jej amoralnej, jak wykazano, praktyki – jest hamulcem rozwoju, postępu? Okazuje się, że nie! Wszelkie „gwałty” na naturze społecznej (jak rewolucje czy choćby przestrogi wizjonerów, etyków, filozofów i innych mędrców) – które to zamącają ludzkie przyzwyczajenia do „naturalnego biegu rzeczy” – przynoszą, jak się po wielokroć w historii okazało (od „Państwa” Platona zaczynając) więcej szkody, niż pożytku. Wszechobecna stadność musi dojrzeć do pojawienia się „masy krytycznej”, by dokonać wygodnych dla niej zmian; młyny stadności mielą powoli!

Warto jednak się stadności przeciwstawiać – poza imperatywem moralnym (rodzaju „król jest nagi”) przyświeca przecież wielu indywidualnościom przekonanie, że dodają do owej masy krytycznej własną cegiełkę; aczkolwiek jest ona okupiona brakiem poklasku, to jednak pociechą pozostaje, że ten poklask jest przecież… stadny.

P.S.

Algorytm dyscyplinujący blogerów na Niepoprawnych wysłał mi mejla przypominającego, że dawno nic nie napisałem: mój Boże, o czym tu pisać, kiedy wszędzie tylko o PiS-ie i piłce?

Zaczynają się wakacje, ludzie podróżują, wypoczywają, mają więcej czasu na inne rozmyślania! Apelujmy o wakacje od polityki!

Swoją drogą: jakie to ma znaczenie, że jakiś polityk coś powiedział do telewizora?