Czy to już koniec lustracji?

Gazeta Wyborcza z 15.stycznia br. ujawnia, że PO zamierza zlikwidować lustrację współpracowników służb PRL. „PO od wielu miesięcy przygotowuje nowelizację ustawy lustracyjnej i ustawy o IPN – pisze GW. Według źródeł Gazety jedną z ważniejszych zmian ma być likwidacja Biura Lustracyjnego w IPN.

– Nie powołamy w miejsce Biura żadnej nowej instytucji - mówi nieoficjalnie Gazecie jeden z autorów projektu PO. (...)Tak jak dotąd osoby podlegające lustracji będą też musiały składać oświadczenia lustracyjne. Ale jeśli nie będzie miał kto ich weryfikować, to z polskiego prawa zniknie zarzut kłamstwa lustracyjnego”.

Zbigniew Chlebowski, szef klubu parlamentarnego PO powiedział dziennikarzowi Gazety: „Potwierdzam, że zmiany, które chcemy wprowadzić, idą w takim kierunku. Potwierdzam, że chcemy skończyć z lustracją w obecnym kształcie”. Chlebowski nie ujawnił, kiedy projekt będzie gotowy i kiedy zajmie się nim Sejm.

Do informacji o zamierzonej likwidacji lustracji nie przypadkowo GW dołącza publikację znanego krakowskiego przeciwnika lustracji, prof. Andrzeja Romanowskiego z UJ. W artykule ”Zlikwidujmy IPN” Romanowski pisze: „Likwidacja IPN jest potrzebna Polsce, bo instytucja ta niszczy największą zdobycz narodu w XX wieku: demokratyczne państwo prawa. Ustawa o IPN (...) umożliwia dokonujące się w naszym kraju "polowanie na ludzi". Póki więc IPN istnieje, musimy mieć odwagę bronić przed nim Polski - prawdy o jej dramatycznych dziejach i prawdy o jej niepodległościowej tradycji. Aby jednak na takie akty odwagi nie trzeba było liczyć - powinniśmy zlikwidować IPN jak najszybciej”.

Uniemożliwienie lustracji oznaczać będzie bezkarność wielu osób odpowiedzialnych za zbrodnie przeciw współobywatelom i uniemożliwienie ścigania kłamców lustracyjnych. Z tego punktu widzenia planowana przez PO nowelizacja prawa spełnia w praktyce postulat A. Romanowskiego, który domaga się likwidacji IPN. Tak, istotnie zanosi się na faktyczną likwidację IPN, który zostanie pozbawiony możliwości wykonywania funkcji, do których powołał go polski sejm.

Tak się złożyło, że dokładnie tego samego dnia (15 stycznia) Polskie Radio nadało informację o wizycie Angeli Merkel w Instytucie Gaucka - niemieckim odpowiedniku IPN. Polskie Radio informuje: Niemiecka kanclerz oczekuje, że Instytut Gaucka będzie jeszcze przez lata kontynuował swą pracę. Jej zdaniem dopiero za jakiś czas można pomyśleć o przekazaniu teczek komunistycznej policji do archiwów państwowych. Angela Merkel podkreśliła również, że „otwarcie akt Stasi przyczyniło się do pojednania a nie do podziału społeczeństwa”.

W obliczu trwających przygotowań do likwidacji Biura Lustracyjnego IPN zwracam się z apelem do wszystkich Polaków, którym leży na sercu odsłonięcie zbrodni PRL i doprowadzenie do rzeczywistego pojednania społecznego, aby zechcieli poprzeć akcję obywatelskiego protestu przeciw legislacyjnym planom PO potwierdzonym przez Z. Chlebowskiego.

Historyczne pojednanie Polaków nie może opierać się na ukrywaniu komunistycznych przestępstw i zbrodni. Jego podstawowym warunkiem jest pełna prawda, bo przekonaliśmy się już, że jej ukrywanie przed społeczeństwem jest przyczyną powtarzających się kryzysów i dramatycznych podziałów w społeczeństwie.

Proponuję następujący tekst listu otwartego do premiera rządu i szefa Platformy Obywatelskiej Donalda Tuska: My, niżej podpisani stanowczo protestujemy przeciw planom likwidacji Biura Lustracyjnego IPN, ponieważ w praktyce oznacza to ograniczenie dostępu społeczeństwa do wiedzy o komunistycznej przeszłości i stanowi próbę otoczenia szczególną ochroną ludzi ponoszących współodpowiedzialność za przestępstwa popełniane przed 1990 rokiem.

Jacek Maziarski