Na chwałę Ojczyźnie, poległym i pomordowanym wieczna cześć i aby pamięć dla potomnych została

36. rocznica wprowadzenia stanu wojennego przywołuje wspomnienia, zadumę i refleksje nad dziejami Polski.

Są w Dzierżoniowie takie miejsca gdzie pamięć wywołuje bolesne wspomnienia i łzy. Polacy którzy wielkim wysiłkiem, przelewając własną krew, wywalczyli i odtworzyli państwo polskie po 1918 roku, podczas II wojny stali się celem wielkiej eksterminacji prowadzonej przez okupujących kraj Niemców i Rosjan. Po 1945 roku eksterminację nadal kontynuowali nowi okupanci Rosjanie, wyręczając się zainstalowanymi przez siebie Polskimi komunistami oraz oddziałami NKWD. Niemal w każdej miejscowości w Polsce są miejsca upamiętniające poległych i pomordowanych w czasie II wojny światowej i po wojnie w walce o wolną Polskę. Podobnie jest w naszym mieście. Aby na trwałe wpisać w pamięć dzieje rodaków walczących o niepodległość i mieć poczucie, że wrośliśmy w naszą Małą Ojczyznę, wybudowaliśmy pomniki i tablice upamiętniające tamte ponure czasy walki i męczeństwa Polaków, których los skierował na Dolny Śląsk. O tym, że jesteśmy gospodarzami Małej Ojczyzny świadczą nie tylko pomniki i tablice pamięci, ale również tworząca się nowa tradycja mająca swoje źródła głównie w pamięci wypędzonych rodaków z Kresów Wschodnich II RP. To tu zderzyły się i przeniknęły kultury kresowiaków, Łemków, górali czadeckich oraz Polaków, tworząc rzec można nową kulturę i tradycję dzierżoniowską. W tym miejscu należy przywołać cykliczne uroczystości i imprezy o charakterze patriotycznym, kulturalnym, sportowym i turystycznym, które na trwałe wpisały się już w życie i obyczaje miasta, są to m.in.: Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” i Bieg Tropem Wilczym, Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa na Kresach Wschodnich, Dni Dzierżoniowa z Jarmarkiem Św. Jerzego, Dzierżoniowskie Prezentacje, Terenowy Rajd Amatorów Kolarstwa i Turystyki, Miodobranie, Orszak Trzech Króli, Marsz dla Życia i Rodziny, Patriotyczne Śpiewanie, Narodowe Święto Niepodległości i Dzierżoniowski Bieg Niepodległości, Święto Wojska Polskiego, Dni Kultury Kresowej, Konferencja Regionalistów, Rajd Gwiaździsty na Wielką Sowę oraz inne liczne wydarzenia patriotyczne, edukacyjne i kulturalno-oświatowe. Codzienne życie i historia mieszkańców jest skrzętnie zapisywana w Kronice Miasta, Rocznikach Dzierżoniowskich i w Cyfrowym Archiwum Dzierżoniowa. Tworząca się tradycja i miejsca pamięci napawają nas dumą z tego, że jesteśmy Polakami i gospodarzami w naszej Małej Ojczyźnie.
Dzierżoniowskie pomniki upamiętniają Polaków bestialsko pomordowanych przez bandy UPA, OUN i Ukraińców na Kresach Wschodnich II Rzeczpospolitej. Przywracają pamięć o ofiarach litewskich nacjonalistów w Ponarach pod Wilnem. O ofiarach niemieckich obozów koncentracyjnych z czasu II wojny światowej: Polakach, Żydach oraz obywatelach innych narodowości. Pamiętamy o bohaterskich żołnierzach Polskiego Państwa Podziemnego, którzy oddali swe życie w walce o wolną ojczyznę. Bez wsparcia militarnego, osamotnieni, pozbawieni w ostatnich dniach walki wsparcia, snu i jedzenia, walczyli do ostatnich sił. Nie chcieli myśleć o poddaniu się. Mimo tego że przegrali, przetrwali w pamięci następnych pokoleń. Gdy szli do niewoli pokonani, ale niezwyciężeni, głowy mieli wysoko podniesione. Miejsca pamięci nie pozwalają nam zapomnieć o ofiarach zbrodni komunistycznych, dokonanych na żołnierzach podziemia antykomunistycznego przez członków KBW, NKWD, Urzędu Bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach od 1945 do 1963. Nie pozwalają nam też zapomnieć o ofiarach operacji polskiej NKWD (1937-1938), o zesłanych na "nieludzką ziemię" - Syberię i o ludobójstwie dokonanym przez rosyjską policję polityczną na polskich oficerach, naukowcach, artystach, lekarzach, nauczycielach, prawnikach i policjantach zamordowanych w Katyniu, Miednoje, Bykowni, Twerze, Piatichatkach i w innych miejscach kaźni.
Tablice pamięci przypominają nam o ofiarach stanu wojennego o zabitych górnikach, księżach i Wielkim Męczenniku błogosławionym ks. Jerzym Popiełuszce. Przywracają też pamięć o naszych koleżankach i kolegach z Solidarności, którzy odeszli już od nas, a za życia zabiegali o wolną i suwerenną Ojczyznę.
Pamiętamy również o bohaterskim ppłk dypl. Walerianie Tewzadze, który podczas wojny obronnej Polski w 1939 walczył w obronie Warszawy, był członkiem AK a po wojnie mieszkańcem Dzierżoniowa. Utrwaliliśmy pamięć o trzech żołnierzach Armii Krajowej śp. Jerzym Kaszyńskim, śp. Jerzym Pizło i śp. Mieczysławie Jeruzalskim, rozstrzelanych w 1947 r. w dzierżoniowskim więzieniu i potajemnie pogrzebanych na terenie dzierżoniowskiego Cmentarza Parafialnego. Pamiętamy również o majorze Krzysztofie Woźniaku, mieszkańcu naszego miasta, który zginął w Afganistanie w czasie potyczki z rebeliantami, w czasie próby zatrzymania groźnego terrorysty.
Nie zapomnimy o ofiarach 96. osobowej delegacji na czele z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, którzy tragicznie zginęli w katastrofie pod Smoleńskiem w drodze do Katynia, dokąd podążali, aby upamiętnić 70. rocznicę zbrodni sowieckiej. Pamięć o nich utrwaliliśmy na tablicach przy Pomniku Losów Ojczyzny i w kościele pw. Św. Jerzego.
Zapraszam na wirtualny spacer po miejscach pamięci w Dzierżoniowie (]]>http://pisdzierzoniow.pl/strony/po17.html]]>). Myślę, że jest to doskonała ścieżka edukacyjna dla uczniów i mieszkańców naszego miasta.
Cześć i chwała bohaterom!