Toruńska Geotermia?… a cóż to takiego? (cz.3/3)

Toruńska Geotermia

Obecnie w Polsce zakłady geotermalne działają w oparciu o system dwóch otworów, tzw. dublet.

Otwory znajdują się w odległości około 1 kilometra i jeden z nich jest otworem eksploatacyjnym (produkcyjnym), drugi zaś chłonnym (zatłaczającym). Gorąca woda wypływa ze złoża otworem eksploatacyjnym, przepływa rurami do wymiennika ciepła, gdzie oddaje energię cieplną do obiegu zasilającego sieć ciepłowniczą, dalej jako woda znacznie chłodniejsza przepływa do otworu chłonnego, którym powraca do tego samego zbiornika geotermalnego, gdzie ulega powtórnemu ogrzaniu. Tempo ogrzewania nie jest wysokie, ale szacuje się, że spadek temperatury wody „na wyjściu” z otworu eksploatacyjnego o 10ºC następuje po kilkudziesięciu latach. Jeżeli woda w otworze eksploatacyjnym pozostaje pod ciśnieniem artezyjskim, to nie wymaga pompowania. Jeśli w dodatku ciśnienie w otworze chłonnym jest mniejsze, nie trzeba ochłodzonej wody zatłaczać. Wpływa to na koszty eksploatacji energii geotermalnej.

Ciepłowniczy system geotermalny może mieć charakter pasywny lub aktywny.

System pasywny - zasilany jest wyłącznie ciepłem geotermalnym, natomiast system aktywny - jest połączeniem instalacji geotermalnej z urządzeniami wytwarzającymi ciepło w inny sposób (np. kotłownia gazowa). Przy wysokim zapotrzebowaniu na ciepło energia geotermalna uzupełniana jest energią cieplną z dodatkowego źródła.

Toruńska Geotermia jest przykładem pasywnego systemu geotermalnego, a więc nie wymaga wsparcia innego nośnika energii. Jak widać na rys. 1. woda wypływająca z otworu produkcyjnego (eksploatacyjnego) z głębokości 3850 metrów pod ciśnieniem 6,5 atm (0,658 MPa = 6,586 bar) o temperaturze 62°C (335,15 K = 143,6°F) oddaje swe ciepło w wymienniku ciepła wodzie, która płynie odrębnymi przewodami, która następnie oddaje pozyskane ciepło węzłom ciepłowniczym u odbiorców. Woda z otworu eksploatacyjnego po oddaniu ciepła zostaje „zwrócona” otworem zatłaczającym do tego samego górotworu, lecz w odległości około 1 kilometra od otworu eksploatacyjnego. Z uwagi na to, że pozyskana woda jest zmineralizowana (powyżej 1g substancji mineralnej na litr), „zapuszczone” rury powinny być szczególnie odporne na korozję. Stąd też projektant w porozumieniu z inwestorem i wykonawcą zdecydowali, że będą to dość drogie rury z włókna szklanego (fiberglass). Ponieważ takowych nie produkuje się w Polsce, sprowadzono je ze Stanów Zjednoczonych z przekonaniem – zresztą słusznym, – że rury te będą służyć co najmniej pół wieku. Musze tu nadmienić, iż podmioty zaangażowane w przedsięwzięcie TG mają swój rodowód rdzennie polski, a więc dzięki tej inwestycji wielu Polaków ma pracę, a zainwestowane środki finansowe (poza wydanymi na rury) pozostaną w kraju.

Zdaję sobie sprawę z tego, iż zaprezentowany materiał nie wyczerpuje tematu i jest tylko zarysem zagadnień związanych z geotermią. Myślę jednak, że informacje tu zawarte wielu Czytelnikom pomogły zrozumieć, jak ważną rolę w polskiej gospodarce należy przypisać geotermii, a obecny rząd skłonić do poważnego podejścia do tego tematu.