Opinia sądowa DNA - fikcja naukowa czy nauka?

Tygodnik “W sieci”  Nr. 6/2016 zamieścił ciekawy artykuł Maji Narbutt  „Biegli sądowi”.  Zainteresowanym gangreną polskiego wymiaru sprawiedliwości gorąco polecam. Autorka przytacza wiele bulwersujących przypadków błędnych czy wręcz sfałszowanych opinii biegłych, w tym opinie w sprawie Jacka Wacha skazanego na dożywocie za zabójstwo, którego nie popełnił. 

• <>·    Po drugie – jeżeli biegli nie zrobili obliczeń statystycznych, profesor Pepiński nie miał podstaw naukowych do wypowiadania się podczas procesu, jakie było prawdopodobieństwo pokrewieństwa. Wartości, które podawał były ordynarną, nieuprawnioną etycznie i naukowo spekulacją. 
• <>·
  Do tej „opinii” utytułowani biegli nie dołączyli również żadnej  dokumentacji z przeprowadzonych badań – brak jest nawet wydruków komputerowych wyników elektroferezy – czyli dowodu badania profili DNA i NN i badanych kobiet. 
    
  Prof. Ewa Gruza, Katedra Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, powiedziała
      „…Nie chcę snuć czarnego scenariusza, nie chcę też nikogo obrazić, ale znalezienie dziś biegłego, który napisze opinię pod tezę, nie jest problemem…”. 
   
  W przypadku omawianej sprawy, „pisanie opinii pod tezę”, iż szczątki NN to „bliski krewny” matki i siostry Tomasza S. gdyby miało miejsce – musiało wiązać się  właśnie ze wspomnianym przez profesora Witolda Pepińskiego „niedodawaniem wszystkiego co biegli wiedzieli”. Powyżej przedstawione fakty i wypowiedzi biegłego wskazują z dużym prawdopodobieństwem, iż biegli po wykonaniu badania profili DNA matki, siostry i NN wiedzieli, że NN nie jest ani synem i bratem, ani „bliskim krewnym” tych kobiet. Tę logiczną konstatację zdaje się potwierdzać fakt, że do opini nie zostały załączone i obliczenia statystyczne i dokumentacja badania profili DNA. A sama opinia zawierała enigmatyczne i nic nie znaczące stwierdzenie, iż badane szczątki to „bliski krewny” badanych kobiet. Być może biegli uważali, że i wilk syty – czyli jak się wyraził profesor Pepiński „jakie pytanie taka odpowiedź” – i owca cała, czyli ryzyko zarzucenia czegokolwiek opinii jest zerowe.
   
  Jeżeli rzeczywiście taka była historia tej opinii, to obecnie okazać się może, że „jakie pytanie taka odpowiedź” jako argument na potwierdzenie naukowej wartości tej opinii to za mało, wobec dużo poważniejszych  problemów z tą niby-ekspertyzą.
   
  15 lat temu prokuratura nie przyłożyła się do znalezienia  ojca Tomasza S. Po znalezieniu „drugiego ciała” Tomasza S. znaleziono ojca  i analiza porównawcza profili rodziców z „drugim ciałem” potwierdziła, iż są to zwłoki Tomasza S. Prokuratura ma podobno również profil DNA szczątków znalezionych w jeziorze 15 lat temu. Czy ten profil jest tożsamy z profilem NN z przed 15 lat, otrzymanym przez profesorów Janicę i Pepińskiego? Prawdopodobieństwo takie jest minimalne 
   
  Słusznie napisała autorka tekstu, iż „biegli wydają opinie w poczuciu bezkarności. Umyją ręce, twierdząc, że skoro sąd akceptuje ich opinię i –  opierając się na niej – wydaje wyrok, nie można mówić o ich winie.” Tragiczna, porażająca i smutna jest konstatacja,  że  naukowcy tej klasy najprawdopodobniej nie zawahali się uprawdopodabniać hipotezy śledczej prokuratury. 
   
  Jeszcze bardziej porażająca jest arogancja tłumaczeń profesora W.Pepińskiego, który twierdzi, iż opinia z przed 15 lat sporządzona przez profesorów jest poprawna naukowo. O ile geneza powstania tej opinii jest jak na razie wysoce prawdopodobnym domniemaniem, to nie podlega dyskusji, iż z punkti widzenia nauki,  ta opinia jest skandaliczna i urągająca podstawowej wiedzy o genetyce, ogólnie przyjętym normom etycznym, przestrzeganiu przez lekarzy praw człowieka i dbania o godność zawodu lekarza i biegłego.