Powstanie Warszawskie a Holoukaust. Odpowiedzialność Sowietów

Kwestia odpowiedzialności za straty - niczym niezawiniony holokaust ludności Warszawy tylko dlatego, że mieszkali na terenie objętym powstaniem, jest rozważana z wszystkich możliwych stron. Tu niewiele można dodać.

Na tym tle brak współdziałania Aliantów z Rosją Sowiecką i brak efektywnej pomocy z tej strony tłumaczy się konfliktem interesów i podobnymi banialukami. Po części jest to zresztą prawda.

Można powiedzieć, że to nasze, polskie porachunki ze wschodnim sąsiadem.

Jest jednak karta, której w odniesieniu do Powstania Warszawskiego nikt nie porusza: odpowiedzialności Sowietów za holokaust Żydów.

Rozważmy zatem sytuację. Niemiecka maszyna śmierci najwyższe "obroty" uzyskała dopiero w 1944 roku. Dopiero wtedy program "ostatecznego rozwiązania" kwestii żydowskiej wszedł w stadium realizacyjne - wtedy właśnie zakończono "prace organizacyjne" - choćby budowę i "testowanie" komór gazowych.

Warto też zwrócić uwagę (takie prace studialne były robione w latach 60-tych ub. wieku), że istniał poważny problem logistyczny związany z tym przedsięwzięciem. Do transportu Żydów z całej Europy do przygotowanych obozów zagłady konieczne były pociągi - pociągi, których też potrzebował front wschodni.

Przeszło przez moje ręce, znalezione przypadkowo, opracowanie, gdzie autor zastanawiał się nad fenomenem wyścigu z czasem w dokonaniu likwidacji Żydów, w sytuacji "wywalczania" każdego transportu. Budziło zdziwienie, że ta likwidacja była czyniona kosztem zaopatrzenia frontu, a tym samym przybliżała upadek Rzeszy.

W tym kontekście warto rozważyć skutki celowego wstrzymania ofensywy sowieckiej. Jak pisałem w jednym z komentarzy - latem 1944 roku front był rozbity. Teren praktycznie całej Polski mógł stanowić "przestrzeń operacyjną" .

Powstanie Warszawskie dodatkowo angażowało siły niemieckie i blokowało warszawski węzeł komunikacyjny - tylko tędy mogły być dowiezione siły niemieckie z terenów nadbałtyckich.

Mało tego. Mobilizacja sił polskich, które miały iść na pomoc Warszawie stanowiła "materiał" ludzki konieczny wobec "wykruszenia się" wojsk sowieckich w wyniku ofensywy. Wystarczyło zapewnić tym jednostkom broń i zaopatrzenie, co mogli uczynić Alianci drogą powietrzną.

Tyle w skrócie. Pozostaje sprawdzić, jaka część ludności żydowskiej została wymordowana w okresie od sierpnia 1944 do stycznia 1945.

Powstaje też pytanie, czy nie była to świadoma kalkulacja Stalina celem rozwiązania kwestii żydowskiej rękami Niemców, tak jak rozwiązania tą samą drogą kwestii polskiej - wstrzymanie działań celem likwidacji Powstania.

Tej odpowiedzialności nie można pomijać.