MIŁOŚCIWIE PANUJĄCA KRÓLOWA POLSKI

MIŁOŚCIWIE PANUJĄCA KRÓLOWA POLSKI

W Polsce zajmuje Ona miejsce szczególne. Jest powszechnie wielbiona i czczona. Otoczona należnym Jej kultem. Kultem maryjnym. Historia Jej adoracji sięga średniowiecza. Jej poświęcone były najważniejsze zabytki kultury polskiej. Jednym z najstarszych pomników są rotundy do dzisiaj zachowane na Wawelu. Najstarszy zachowany tekst literacki w języku polskim, śpiewany przez rycerstwo to „Bogurodzica”. Pieśń ta poświęcona jest Maryi. Jednak znaczenie tej osoby i znaczenie Jej kultu jest odrębnym zagadnieniem. Jednym z najważniejszych tytułów Maryi jest Matka Boża, znany również pod nazwami Theotokos z gr. Boża Rodzicielka lub Bogurodzica. W Polsce już Jan Długosz w swoich kronikach nazywa ją Panią świata i naszą. Tytuł królewski przychodzi wiele lat później i związany jest z wydarzeniem znanym w historii jako śluby lwowskie króla Jana Kazimierza. Historia cofa nas do wieku XVII, w szczególności do lat potopu szwedzkiego (1655 – 1670 ). Polska osłabiona po wojnach z Kozakami i Rosjanami nie była w stanie się bronić. Jednak poruszenie wywołały wieści o oblężeniu słynącego z cudów sanktuarium maryjnego. Obrona Jasnej Góry przed Szwedami dokonała się według ówczesnej opinii królewskiej za sprawą Maryi.

Pełne znaczenie tamtych wydarzeń znalazło wyraz w niecodziennej elekcji Maryi na Królową Polski. 1 kwietnia 1656 roku w katedrze lwowskiej król Jan Kazimierz w sposób oficjalny ślubował: „Ciebie za patronkę moją i za Królową państw moich dzisiaj obieram”.

Śluby te stały się na przestrzeni dziejów ziarnem odnowy życia społecznego i moralnego Polaków, którzy w trudnych chwilach naszego narodu zwracali się do swojej Zwycięskiej Królowej o pomoc i wstawiennictwo. Tytuł królewski dla Maryi ma znaczenie nie tylko symboliczne. Opis uroczystości tekst ślubów jest nam dobrze znany i w swej formie nawiązuje do wolnej elekcji, przez nabiera również znaczenia autentycznego wyboru na władcę Polski. Często podkreśla się, że podobnych aktów dokonano wcześniej w innych krajach. Jednak w przeciwieństwie ślubowań na Węgrzech, we Francji ( 1643 ), w Portugalii ( 1644 ), W Austrii ( 1647 ), które były dekretami monarchy, śluby w katedrze lwowskiej przed obrazem Matki Bożej Łaskawej w swej ceremonii i treści noszą cechy wyboru demokratycznego. W szczególny sposób dała temu wyraz forma deklaracji ślubów: najpierw ślubowanie króla i jeszcze ważniejsza deklaracja elekcyjna, wygłoszona przez podkanclerza koronnego, biskupa przemyskiego Andrzeja Trzebickiego w imieniu rządców, dostojników i wszystkich ludzi królestwa tego. Te dwie deklaracje, ślubowanie króla i biskupa Trzebickiego są podobne z tą różnicą, iż bezpośrednio po ślubowaniach króla Jana Kazimierza odczytano podobny tekst, ale w imieniu wszystkich ludów. Oczywiście, pomimo to nie były one aktem spontanicznym całego Narodu. Śluby lwowskie wymieniające wszystkie ziemie należące do Korony Polskiej miały charakter polityczny. Król był osobą pobożną lecz nie był autorem ślubowań. Pomysłodawcą został prymas Andrzej Leszczyński, a jego realizatorem stał się ówczesny nuncjusz Piotr Vidoni, jeden z najzdolniejszych dyplomatów papieskich.
Znaczenie ślubów było olbrzymie pod względem historycznym jak i politycznym. Wskazują na to nasze dzieje, które po dziś dzień uznają Maryję nie tylko za naszą patronkę ale Królową Polski. Wyrazem tej czci i oddania stało się Święto Królowej Korony Polski zatwierdzone przez papieża Piusa X w 1909 roku dla diecezji lwowskiej i przemyskiej na pierwszą niedzielę maja. Kolejny zaś papież Pius XI w 1924 roku, na prośbę Narodu Polskiego zezwolił ustanowić osobne święto Matki Bożej Królowej Polski. Święto obchodzone jest 3 maja dla upamiętnienia historycznej Konstytucji 3 Maja. Kolejnym przykładem ogromnego oddania Maryi jako Królowej Polski było wydarzenie z roku 1945, kiedy Polska uwolniła się od jarzma hitlerowskiego. Episkopat Polski pod przewodnictwem kardynała Augusta Hlonda, na Jasnej Górze odnowił akt poświęcenia się i oddania Bożej Matce. Ponowił on złożone przez króla Jana Kazimierza śluby. Ukoronowaniem historycznym powyższych deklaracji były Śluby Jasnogórskie Narodu Polskiego. Tekst tych ślubów został napisany przez prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego.
Śluby Narodu Polskiego zostały uroczyście wygłoszone 26 sierpnia 1956 roku na Jasnej Górze przy udziale ok. miliona wiernych. Rotę ślubów odczytał bp. Michał Klepacz. Kardynał Wyszyński składał śluby w miejscu swojego odosobnienia w Komańczy w łączności z Jasną Górą.
Pierwszym prezydentem RP po 1989 roku który odnowił Śluby Kazimierzowskie w Katedrze Lwowskiej był prof. Lech Kaczyński.
Bogurodzica – najstarsza utrwalona polska pieśń religijna i najstarszy zachowany polski tekst poetycki.
Utwór powstał w średniowieczu, najprawdopodobniej na przełomie XIII i XIV wieku.Pierwszy zapis tekstu jest późny, bo z początku XV wieku, wcześniejsze zapisy mogły zaginąć, ale też tekst mógł krążyć w obiegu ustnym.
Bogurodzica pełniła – według współczesnych pojęć – rolę hymnu państwowego. W 1506 roku tekst pieśni został dołączony do Statutów Jana Łaskiego z informacją, że jej autorem jest św. Wojciech. Większość współczesnych badaczy odrzuca jednak jego autorstwo, ponieważ św. Wojciech nie znał języka polskiego.
Na przestrzeni wieków XIV – XVIII Bogurodzica pełniła także rolę hymnu państwowego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!
U twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kirielejson.

Twego dziela Krzciciela, bożyce,
Usłysz głosy, napełni myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jegoż prosimy,
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kirielejson.

Nas dla wstał z martwych Syn Boży,
Wierzyż w to człowiecze zbożny,
Iż przez trud Bóg swój lud
Odjął diablej stróżej.

Przydał nam zdrowia wiecznego,
Starostę skował piekielnego,
Śmierć podjął, wspominął
Człowieka pirwego.

Jenże trudy cirzpiał zawiernie,
Jeszcze był nie prześpiał zaśmierne,
Aliż sam Bog z martwych wstał.

Adamie, ty boży kmieciu,
Ty siedzisz u Boga [w] wiecu,
Domieściż twe dzieci,
Gdzie krolują anjeli.

Tegoż nas domieściż, Jezu Kryste miły,
Bychom z Tobą byli,
Gdzież się nam radują szwe niebieskie siły.

Była radość, była miłość, było widzienie tworca
Anjelskie bez końca,
Tuć się nam zwidziało diable potępienie.

Ni śrzebrzem, ni złotem nas diabłu odkupił,
Swą mocą zastąpił.

Ciebie dla, człowiecze, dał Bog przekłoć sobie
Ręce, nodze obie.
Kry święta szła z boka na zbawienie tobie.

Wierzyż w to, człowiecze, iż Jezu Kryst prawy,
Cirpiał za nas rany,
Swą świętą krew' przelał za nas krześcijany.

O duszy o grzeszne sam Bog pieczą ima,
Diabłu ją otyma,
Gdzie to sam króluje, k sobie ją przyma.

Maryja dziewice, prośmy synka twego
Króla niebieskiego,
Haza nas huchowa ote wszego złego.
Amen tako Bóg daj,
Bychom szli szwyćcy w raj.

Dokumenty, źródła cytaty:
Aleksander Szumański „Głos Polski” Toronto „Bogiem sławiena Maryja”
http://www.rodaknet.com/rp_szumanski_31.htm
„Wiadomości monarchistyczne” – Związek Monarchistów „CRACOVIA” 1.10. 2009 r.