Ma Ying-jeou; zwiastun zjednoczenia?

Pod koniec maja obecnego roku doszło w Pekinie do bardzo ważnego spotkania. W stolicy ChRL został przyjęty uroczyście przez prezydenta Hu Jintao, Wu Po-sung – przewodniczący Kuomintangu (Chińskiej Partii Narodowej). Temu wydarzeniu towarzyszyło inne. Wybory prezydenckie w Republice Chińskiej wygrał kandydat Kuomintangu, jeden z rzeczników pokojowej współpracy ChRL i RCh, Ma Ying-jeou.

   Ma Ying-jeou urodził się 13 lipca 1950 roku w Hong Kongu. Wywodzi się z rodziny o pewnych tradycjach politycznych. Jego ojciec Ma Ho-ling (zmarły w 2005 roku na zawał serca) pełnił dość wysokie funkcje w Partii Narodowej. Gdy Ma miał rok, przeprowadził się z rodzicami na Tajwan. Studiował prawo na Narodowym Uniwersytecie Tajwańskim. Po zdobyciu dyplomu licencjackiego w 1972 roku, kontynuował studia w Stanach Zjednoczonych. W 1976 roku uzyskał stopień magistra na Uniwersytecie Nowojorskim, a następnie doktoryzował się na Uniwersytecie Harvarda. Później przez krótki czas pracował na Wall Street. Wówczas ożenił się z Chrisitine Chow. W 1981 roku powrócił na Tajwan, gdzie kontynuował pracę naukową.

   Karierę polityczną zaczął w latach 80. Za rządów prezydenta Chang Ching-kuo (syna Czang Kaj-szeka) pełnił role jego osobistego tłumacza. Później awansował, został szefem Departamentu Badań i Rozwoju w rządzie. Wykonując tę funkcję, w wieku 38 lat, był najmłodszym członkiem gabinetu rządzącego. W latach 1984-1988 był zastępcą sekretarza generalnego Kuomintangu. W roku 1993 Ma został mianowany ministrem sprawiedliwości. Skutecznie zwalczał wówczas zjawisko korupcji. Wczesne lata 90 był to okres zmian ustrojowych na wyspie - system autorytarny ewoluował w kierunku demokracji. Będąc ministrem Ma Ying-jeou sprzeciwiał się reformie wprowadzającej bezpośredni wybór prezydenta oraz zniesieniu prawa zezwalającego na zatrzymywanie dysydentów. Te działania pozwoliły jego przeciwnikom na przyklejenie mu łatki przeciwnika demokracji. W latach 1996-1998 powrócił do pracy naukowej. Powrócił do polityki zostając burmistrzem Tajpej. Pełnił te funkcje dwie kadencję (1998-2006). Jego rządy w stolicy Tajwanu zbiegły się z epidemią SARS. W 2007 roku zarzucono mu, że gdy rządził Tajpej dopuścił się defraudacji 340 tys. $. Urząd Skarbowy oczyścił go z zarzutów. W lipcu 2005 roku został przewodniczącym Kuomintangu. 22 marca 2008 roku został wybrany Prezydentem Tajwanu zdobywając 58,45 % poparcia. Oficjalnie stanowisko objął 20 maja.

   Będąc prezydentem Ma Ying-jeou musi zmierzyć się z dwoma dużymi problemami Tajwanu. Aby zrozumieć problemy tego kraju, należy zwrócić uwagę na jego sytuację polityczną tak zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Ten wyspiarski kraj jeszcze do lat 70 XX wieku reprezentował Chiny w ONZecie. W wyniku zbliżenia USA i ChRL wyspa utraciła tę pozycję. Od tamtego czasu pogłębia się izolacja Tajwanu. Groźba wchłonięcia go przez wielkiego sąsiada zza cieśniny jest realna. Obecnie w systemie politycznym wyspy dominują dwie partie. Kuomintang to partia prawicowa, która została założona na początku XX stulecia i rządziła dużą częścią Chin w latach 1928-1949. Po roku 1949, w wyniku przegranej wojny domowej z komunistami, jej funkcjonariusze przenieśli się właśnie na Tajwan. Do lat 90 była to jedyna partia na wyspie. Drugą partią jest Demokratyczna Partia Postępowa (DPP). To partia lewicowo-liberalna, powstała w latach 80. Kuomintang jest uważany za partię Chińczyków mieszkających na wyspie. Popiera poprawę stosunków z ChRL, a w przyszłości nawet zjednoczenie. DPP jest partią rdzennych Tajwańczyków. Sprzeciwia się połączeniu z Chinami kontynentalnymi oraz opowiada się za ogłoszeniem niepodległości przez wyspę. Prezydent Ma Ying-jeou będzie starał się ograniczyć pogłębiającą się izolacje Tajwanu. Jednym z jego priorytetów w polityce zagranicznej jest poprawa stosunków z Chinami. Za czasów jego poprzednika Chen Shui-biana były one bardzo złe. Właśnie pochodzący z DPP Chen Shui-bian był zwolennikiem ogłoszenia przez Tajwan niepodległości. Poprawa stosunków z ChRL jest związana z planem poprawy sytuacji gospodarczej na wyspie. Tajwan, jeden z gospodarczych „tygrysów”, przeżywa od pewnego czasu kryzys ekonomiczny. Administracja Ma Ying-jeou liczy, że zacieśnienie więzów gospodarczych z Chinami kontynentalnymi doprowadzi do uzdrowienia sytuacji ekonomicznej.

   10 października 2008 roku minie 97 rocznica tzw. Rewolucji Xinhai, czyli antymandżurskiego buntu w Wuhanie, który zapoczątkował upadek cesarstwa i powstanie republiki. Do tego wydarzenia odwołują się zarówno rządzący w Tajpej narodowcy, jak i rządzący w Pekinie komuniści. Czas pokarze, czy oba państwa chińskie zjednoczą się oraz jaką rolę w tym procesie odegra Ma Ying-jeou.